ลูกไม้
..........คำว่าลูกไม้นั้นหมายความได้หลายแง่หลายมุม บางมุมก็หมายความว่าเล่ห์เหลี่ยมอย่างเช่น "อย่ามาทำเป็นลูกไม้ หน่อยเลย" หรือว่าหมายความถึงงานหัตถศิลป์บางจำพวกเช่นการทำลายลูกไม้ต่างๆ เป็นต้น แต่ในแง่มุมของมวยไทยหมายถึง การแก้ไขสถานการณ์ ด้วยท่วงท่าที่ตระเตรียมเอาไว้ เช่นเราต้องการใช้ลูกไม้ดับชวาลา เราก็แกล้งเปิดหน้าให้คู่ต่อสู้ พอคู่ต่อสู้หลงกลชก เราก็ได้ใช้ดับชวาลาแต่นั่นต้องหมายความว่าเราต้องทัน คือฝึกฝนจนมีความรวดเร็ว สมัยท่านปรมาจารย์เขตร ศรียาภัยท่านสอนลูกไม้ให้กับศิษย์ของท่าน ศิษย์คนหนึ่งถามท่านว่า แล้วมันจะทันหรือครู ท่านตอบว่า "ไม่ทันก็หามสิวะ"
......ลูกไม้มวยไทยนั้น มีมากมายนัก แต่ที่สามารถนำมาใช้ฝึกฝนและใช้งานได้จริงนั้นมีไม่มากนัก ผู้ฝึกฝนควรไตร่ตรองพินิจพิจารณาว่าลูกไม้ที่เราได้เห็นหรือว่าได้เรียนนั้น สามารถใช้กับสถานการณ์จริงได้หรือไม่ หากท่านไม่ไตร่ตรองพิจารณาแล้วท่านจะเสียเวลาโดยเปล่าประโยชน์
......อนึ่ง การที่ท่านประสงค์จะใช้ลูกไม้ใดลูกไม้หนึ่งนั้น วิธีที่ง่ายก็คือการแกล้งเปิดช่องโหว่ให้คู่ต่อสู้หลงกล แต่เราต้องคาดคะเนให้ดีด้วยการสังเกตคู่ต่อสู้ของท่านว่าชอบใช้อวัยวุธใด เช่น ชอบการออกอวัยวุธหมัดเหวี่ยง หรือชอบการเตะแบบเหวี่ยง แล้วให้ท่านสังเกตว่าในขณะที่คู่ต่อสู้ของท่านออกอวัยวุธนั้น ลักษณะการออกอวัยวุธของเขานั้นสมบูรณ์หรือไม่ สมควรที่เราจะใช้ลูกไม้ลูกไหน ยังไม่เพียงแค่นั้นเรายังต้องนำลูกไม้ที่เราชำนาญสามารถใช้ได้อย่างถนัดถนี่ แม่นยำจัดเจนมาใช้ อย่าได้นำลูกไม้ที่เรายังทำไม่สมบูรณ์กระท่อนกระแท่นมาใช้เป็นอันขาด ควรใช้ลูกไม้ที่เป็นไปได้ หลายๆท่านคงสงสัยว่ามีลูกไม้ที่เป็นไปได้และเป็นไปไม่ได้อีกหรือ
......ลูกไม้มวยไทยนั้นผ่านการคิดค้นทดลองโดยบูรพาจารย์มวยไทยหลายชั่วอายุคนนัก จะสังเกตได้ว่าลูกไม้มวยที่สมบูรณ์ย่อมมีการเข้าออกที่เตรียมการณ์เอาไว้และ ยังเว้นช่องเผื่อการพันลำ ลูกไม้มวยไทยที่ดีย่อมสามารถลวงหลอกคู่ต่อสู้ให้หลงกล อีกทั้งยังใช้โอกาสที่คู่ต่อสู้ออกอวัยวุธโดยอาศัยระยะเดียวกันเป็นการเข้า มวยได้อย่างอัศจรรย์
......ลูกไม้มวยไทยที่เป็นไปได้นั้น ย่อมหมายถึงลูกไม้ที่ดูแล้วง่ายๆแต่มีความเด็ดขาดรุนแรง เช่น เถรกวาดลาน ปักลูกทอย พระรามเดินดง หกกลับทับปฐพี เป็นต้น ซึ่งลูกไม้ดังกล่าวนักมวยไทยทุกท่านตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันล้วนใช้งานมาแล้วทั้งสิ้น ส่วนลูกไม้ที่เป็นไปไม่ได้หรือเป็นไปได้ยาก ยกตัวอย่างเช่น โค่นเขาพระสุเมรุ กลลิงพลิ้ว ล้มทับแข้ง ฤาษีเหิร หรือลูกไม้ที่มีการปีนป่ายกันต่างๆซึ่งใช้ในการแสดง เพื่อความสวยงามของท่วงท่าลีลาแบบนาฏศิลป์
การเข้าออกในการใช้ลูกไม้มีกี่แบบ
..........การเข้าออกในการใช้ลูกไม้มีอยู่สองแบบ แบบที่หนึ่งคือ "สลับฟันปลา" แบบที่สองคือ " ปักษาแหวกรัง"
สลับฟันปลา
คือการออกวงนอก เช่นคู่ต่อสู้ก้าวชกเราด้วยหมัดขวาและก้าวด้วยขาขวา เราก็ออกวงนอก ด้วยการก้าวขาซ้าย ทะแยงออกไปทางด้านขวาของคู่ต่อสู้
ปักษาแหวกรัง
คือการเข้าวงใน เช่นคู่ต่อสู้ก้าวขาซ้ายชกเราด้วยหมัดซ้าย เราก็ก้าวขาเสียบเข้าไประหว่างขาของคู่ต่อสู้ โดยทั้งสลับฟันปลาและ ปักษาแหวกรัง ย่อมเอื้ออำนวยต่อการออกอวัยวุธตอบโต้และก่อให้เกิดลูกไม้มวยไทยต่างๆมากมาย ดังได้กล่าวมาแล้ว
..........ยังมีกลเม็ดเคล็ดลับต่างๆมากมายในการใช้ลูกไม้ ตลอดจนยังมีการสัพยอกหลอกล่อเพื่อการใช้ลูกไม้มวยต่างๆมากมาย ยากที่จะนำมา กล่าวเป็นลายลักษณ์อักษรได้ทั้งหมด จึงมีอยู่วิธีเดียวเท่านั้นก็คือการได้เรียนกับครูบาอาจารย์นั่นเอง
..........ในโอกาสต่อไปผมจะกล่าวถึงคำว่า "แม่ไม้" และประโยชน์ของแม่ไม้ที่มีต่อการใช้ลูกไม้ ขอให้ติดตามไปเรื่อยๆนะครับ