ฝึกการยืน---การเดิน---การถอย - ค่ายมวยไชยา บ้านช่างไทย

วิธีการฝึก ให้ผู้ฝึกนั้นยืนแยกขาห่างกันประมาณหัวไหล่ของเราเอง จากนั้นให้ย่อเข่าทั้งสองข้างลงพอสมควร สังเกตุดูเองว่าให้พอสบายๆไม่เกินไปไม่น้อยไป ลำตัวตั้งตรง มือทั้งสองข้างให้วางลงบริเวณขาหนีบด้านหน้า โดยให้ศอกทั้งสองข้างเป็นมุมป้าน ฝ่าเท้าทั้งสองข้างให้ขนานกันที่สุด  ให้หัดยืนอยู่อย่างนี้จนถนัดและเป็นสัญชาติญาณ

..........เมื่อเราฝึกการยืนจนเกิดทักษะมีการทรงตัวที่ดีแล้ว จึงค่อยหัดการเดินในขั้นตอนต่อไป การเดินแบบมวยไทยตามแบบฉบับของท่านปรมาจารย์เขตร ศรียาภัยนั้น ต่างกันกับการเดินมวยไทยในแบบปัจจุบัน เพราะการเดินมวยตามแบบฉบับของท่าน ต้องเดินฝ่าเท้าขนานกันทั้งสองข้าง มือและขาต้องสัมพันธ์กัน โดยมือข้างเดียวกันกับขาต้องไปทิศทางเดียวกัน ดังได้กล่าวไว้ข้างต้น การเดินมวยนั้นต้องฝึกทั้งการเดินหน้าและถอยหลัง เมื่อเราฝึกการเดินหน้าและถอยหลังจนคล่องแคล่วแล้ว จึงค่อยฝึกการย่างต่อไป

วิธีฝึกการเดิน  ให้ลากเส้นสองเส้นขนานกันไปในทางยาวไปข้างหน้าเรา โดยให้เส้นนั้นห่างกันประมาณไหล่ซ้ายไปไหล่ขวาของเราเอง จากนั้นให้วางขาขวาลงบนเส้นขวา และวางขาซ้ายลงบนเส้นซ้าย ให้เรายืนย่อขาทั้งสองข้าง มือทั้งสองวางบนหน้าขาหนีบ ให้ศอกเป็นมุมป้าน

จังหวะที่หนึ่ง
ให้ยกขาใดขาหนึ่งขึ้นเล็กน้อยสมมุติว่าเรายกขาขวาก็ให้งัด หลังเท้าขึ้นด้วย มือทั้งสองข้างยังคงตรึงอยู่บริเวณหน้าขาหนีบ

จังหวะที่สาม
ให้วางเท้าขวาลงไปบนเส้นขวาโดยวางไปข้างหน้า แต่ต้องวางให้ขนานกับขายืนด้วย

ข้อควรจำ
ทั้งจังหวะที่ หนึ่ง สองและสามต้องย่อขายืนตลอดเวลา มือทั้งสองข้างให้แตะอยู่บริเวณหน้าขาด้านขาหนีบ และเวลาวางฝ่าเท้า อย่าวางทับเส้นของด้านฝ่าเท้าอีกเส้นหนึ่ง โดยที่มิใช่เส้นของข้างที่ยก

   ทีนี้เมื่อเรายกเท้าข้างขวาขึ้น หมุนขายืน(ขาซ้าย) และวางฝ่าเท้าขวาขนานกับฝ่าเท้าข้างซ้ายลงบนเส้นแล้ว ต่อไปก็ยกฝ่าเท้าซ้าย หมุนฝ่าเท้าข้างขวาที่ยืนโดยให้หมุนไปทางด้านขวา  โดยให้ทำมุมกับเส้นที่ยืนประมาณ 45 องศา จากนั้นจึงวางฝ่าเท้าข้างซ้ายไปข้างหน้า โดยวางลงบนเส้นด้านซ้าย ให้ฝ่าเท้าขนานกับฝ่าเท้าข้างขวา
(ต้องย่อขายืนตลอด มือทั้งสองข้างแตะบริเวณหน้าขาด้านขาหนีบ)

   ให้ฝึกการเดินอย่างนี้ในแนวยาวไปข้างหน้า เมื่อสุดทางเดินหรือสุดเส้นขนานที่เราลากไว้แล้ว ทีนี้จึงฝึกการถอย

วิธีฝึกการถอย
จังหวะที่หนึ่ง
ให้ยกฝ่าเท้าข้างหน้าโดยพร้อมกับงัดหลังเท้า

จังหวะที่สอง
ให้หมุนขายืนโดยหมุนย้อนกลับกับการเดินหน้า ให้เป็นมุมประมาณ 45 องศาของเส้นฝ่าเท้าข้างที่หมุน โดยหมุนขายืนด้วยการยกส้นแล้วให้หมุนด้วยปลายเท้า

จังหวะที่สาม
ให้วางฝ่าเท้าข้างที่ยก โดยวางมาทางด้านหลัง แต่ให้วางบนเส้นที่ยก  โดยให้ฝ่าเท้านั้นขนานกับข้างที่หมุน

ข้อสังเกตุ
เวลา เดินหน้านั้นเวลาเรายกฝ่าเท้าขวาขึ้น ฝ่าเท้าข้างซ้ายข้างที่ยืนจะหมุนทวนเข็มนาฬิกาและเวลาเรายกฝ่าเท้าซ้ายขึ้น ฝ่าเท้าข้างขวาข้างที่ยืนจะหมุนตามเข็มนาฬิกา แต่เวลาถอยหลังเวลาเรายกฝ่าเท้าขวาขึ้นฝ่าเท้าข้างซ้ายข้างที่ยืนจะหมุนตาม เข็มนาฬิกาและเวลาเรายกฝ่าเท้าซ้ายขึ้นฝ่าเท้าข้างขวาข้างที่ยืนจะหมุนทวน เข็มนาฬิกา จะสลับกันอยู่อย่างนี้เสมอ

   ให้ฝึกเดินหน้าไปจนสุดเส้นขนานและถอยจนถึงจุดเริ่มต้น

   เมื่อผู้ฝึกฝึกเดินจนเกิดทักษะมีการทรงตัวที่ดี จนเกิดเป็นสัญชาติญาณ  จึงเรียกการเดินนี้ว่าเดินสามขุม จากนั้นจึงเริ่มฝึกการย่างสามขุมต่อไป